Pius XII
Marcin Stradowski ▼
Dziś przypada rocznica śmierci papieża Piusa XII, który wcześniej nazywał się Eugenio Maria Giuseppe Giovanni Pacelli. To właśnie nauczanie tego papieża jest, po Piśmie Świętym, najczęściej cytowane w dokumentach Soboru Watykańskiego II.
Papież ten oficjalnie potępił faszyzm i komunizm, nakładając ekskomunikę na członków partii komunistycznych. Protest przeciw faszyzmowi jest do dziś – podkreśla francuski filozof pochodzenia żydowskiego, Bernard-Henri Levy – „najbardziej zdecydowanym manifestem przeciwko nazizmowi”. Ponadto filozof przypomina, że Pius XII postarał się o to, „żeby klasztory otworzyły swoje podwoje dla prześladowanych Żydów Rzymu”. Ówczesny papież wygłaszał też bardzo ważne przemówienia radiowe na temat prześladowań Żydów, za co później dziękowała mu premier Izraela Golda Meir.
Izraelski teolog i historyk Pinchas Lapide pisze: „Kościół Piusa XII uratował od pewnej śmierci z rąk nazistów 860 tysięcy Żydów. Liczba ta dalece przekracza efekty działań innych instytucji religijnych czy akcji ratunkowych podejmowanych przez państwa”. Ojciec Święty nakazał przedstawicielom dyplomacji watykańskiej w wielu krajach okupowanych przez nazistów i państwa Osi, aby interweniowali, pomagając zagrożonym Żydom. Na łamach izraelskiego dziennika „Haaretz” Dimitri Cavalli zauważa, że aż do śmierci Piusa XII w 1958 r. wiele organizacji żydowskich, gazety tego kraju i przywódcy izraelscy wyrażały się z uznaniem o wielkim wysiłku papieża, by ratować Żydów. Dowodzi tego m.in. pismo z roku 1944 do nuncjusza apostolskiego w Rumunii, autorstwa Alexandera Shafrana, naczelnego rabina Bukaresztu. „Być może tylko w świecie postawionym do góry nogami, takim jak nasz, człowiek, który zrobił więcej niż jakikolwiek inny przywódca okresu wojny dla Żydów oraz innych ofiar nazistowskich, może być surowiej potępiony” – stwierdza Dimitri Cavalli.
Po upadku faszyzmu Ojciec Święty powiedział:
Widzicie, co pozostawia po sobie koncepcja i działanie państwa, które nie liczy się z najświętszymi uczuciami ludzkości, które depcze nienaruszalne zasady chrześcijańskiej wiary. Cały świat, zdumiony, kontempluje dziś ruinę, jaką to przyniosło… Ruinę tę widzieliśmy już z daleka i niewielu, jak sądzimy, z większym skurczem serca śledziło rozwój i nieuchronny upadek.
W encyklice „Mystici Corporis Christi” ogłoszonej 29 czerwca 1943 Pius XII przedstawił naturę Kościoła jako Mistycznego Ciała Chrystusa. Apelował w niej również o jedność chrześcijan. W odpowiedzi na „usilne prośby wiernych” ogłosił dogmat o Wniebowzięciu Najświętszej Maryi Panny. Encykliką „Ad coeli reginam” z 11 października 1954 wprowadził maryjne święto Królowej Świata.
W 1951 r. Pius XII rozpoczął reformę tygodnia liturgicznego. Ujednolicił post eucharystyczny oraz wprowadził wieczorne Msze święte. Dopuścił do częściowego stosowania języków narodowych w liturgii Mszy świętej oraz w liturgii niektórych sakramentów. Był pierwszym papieżem, który uznał znaczenie objawień w Fatimie.
Doprowadził do otwarcia nowoczesnego centrum radiowego w Santa Maria di Galeria. Był też pierwszym papieżem znanym za pośrednictwem radia i telewizji. Audiowizualnym środkom masowego przekazu poświęcił zresztą obszerną encyklikę „Miranda Prorsus”.
Pius XII zmarł 9 października 1958 r. w Castel Gandolfo, a cztery dni później został pochowany w Watykanie w Bazylice św. Piotra. Na jego życzenie został pochowany w habicie dominikańskim, ponieważ od początku swego kapłaństwa był tercjarzem dominikańskim. 19 grudnia 2009 Benedykt XVI upoważnił Kongregację Spraw Kanonizacyjnych do wydania dekretu o heroiczności cnót Piusa XII.
Droga na ołtarze papieża Piusa XII jest trudna, podobnie jak i czasy, w jakich przyszło mu żyć.
„To, co zrobiono z Piusem, to najgorszy przypadek zamachu na dobre imię człowieka w historii! – powiedział «Rzeczpospolitej» Krupp, emerytowany biznesmen żydowskiego pochodzenia z Nowego Jorku. – Ludzie, którzy go oczerniają, nie mają pojęcia, o czym mówią, nie znają dokumentów, nie znają faktów. Po prostu podążają za stadem” – dodał. Jego fundacja wydaje zbiory źródeł i publikuje w Internecie dokumenty świadczące o tym, że Pius XII nie tylko nie patrzył obojętnie na Zagładę, ale robił wszystko, żeby ratować Żydów. „Był największym spośród Sprawiedliwych. Jego portret powinien zawisnąć na zaszczytnym miejscu w Yad Vashem. To, że dziś w Instytucie na poświęconej mu tablicy znalazł się oczerniający go napis, jest haniebne” – powiedział Krupp.
Na koniec pomódlmy się słowami papieża Piusa XII, pamiętając też o modlitwie o jego beatyfikację.
Przyjdź, Duchu Święty i uczyń moje ciało swoją świątynią. Przyjdź i pozostań ze mną na zawsze. Udziel mi głębokiej miłości do Najświętszego Serca Jezusowego, abym je ukochał z całego serca, z całej duszy, ze wszystkich myśli i sił moich. Oddaję Ci wszystkie władze mej duszy i mego ciała. Panuj nad mymi namiętnościami, uczuciami i poruszeniami. Przyjmij mój rozum i moją wolę, moją pamięć i wyobraźnię. Duchu Święty, udziel mi obfitości Twej skutecznej łaski. Obdarz mnie pełnią cnót. Pomnażaj moją wiarę, umacniaj mą nadzieję, rozpalaj moją miłość. Udziel mi Twych siedmiu darów, owoców i błogosławieństw. Pozwól mi być Twoją świątynią i mieszkaniem całej Trójcy Przenajświętszej.
Wspominamy dziś bł. kard. Johna Henry’ego Newmana, kardynała konwertytę, oraz bł. Wincentego Kadłubka, biskupa. Prośmy ich o wstawiennictwo za nami, abyśmy mocno trwali w wierze.
Maryja, Matka Kościoła, niech będzie naszą przewodniczką wiary. Jej zawierzajmy drogę Piusa XII na ołtarze.
————–
Marcin Stradowski – ur. w 1972 r.; jest mężem Kasi i ojcem dwóch synów: Piotrka i Michała. Mieszka w Warszawie. Jest świeckim dominikaninem (tercjarzem – OPs). Za patrona obrał św. Jacka – pierwszego polskiego dominikanina – oraz bł. Jana z Vercelli.
Tekst pochodzi z książki Marcina Stradowskiego “Rozważania na każdy dzień. Cz. VIII: Okres zwykły, wrzesień – październik”. Do zamówienia w pakiecie ebooków Libenter.pl.