Testami objęto 25 kobiet, które po raz pierwszy zostały matkami. Badania ujawniły, że w ciąży dochodzi do zmian strukturalnych w mózgu, które utrzymują się przynajmniej dwa lata po porodzie. Zmiany dotyczą istoty szarej, czyli obszaru ośrodkowego układu nerwowego zbudowanego z ciał komórek nerwowych i ich wypustek oraz komórek glejowych.

Co ciekawe, mimo zmian redukcyjnych, nie znaleziono żadnych dowodów na pogorszenie funkcji mózgu, np. pamięci matek. Badacze stwierdzili, że skala zmian kobiecego mózgu w czasie ciąży jest podobna do tych, które można zaobserwować u dziewcząt w okresie dojrzewania.

Wiele kobiet twierdzi, że w ciąży bywają nieco rozkojarzone i reagują dość emocjonalnie. Przypisują to swojej brzemienności, jak widać nie bez racji. Ciąża charakteryzuje się ekstremalnymi skokami hormonów płciowych i wywołuje poważne fizjologiczne oraz fizyczne zmiany w organizmie kobiety. W ciągu dziewięciu miesięcy ciężarne doświadczają wprost „powodzi estrogenu” – poziom tego hormonu jest większy niż w czasie całej reszty życia.

Wyniki badań przeprowadzonych przez naukowców hiszpańskich (Universitat Autonoma de Barcelona) i holenderskich (Leiden University) zostały opublikowane w magazynie „Nature Neuroscience”. Badanie polegało na trzykrotnym obrazowaniu mózgu: zanim kobieta zaszła w ciążę, wkrótce po porodzie oraz dwa lata później. Skany porównywano z wynikami obrazowania mózgu 19 mężczyzn, którzy po raz pierwszy zostali ojcami, 17 bezdzietnych mężczyzn oraz 20 kobiet, które nigdy nie rodziły.

Naukowcy zauważyli istotne zmniejszenie objętości istoty szarej w mózgu każdej matki-pierwiastki. Zmiany następowały w tych obszarach mózgu, które aktywizują się w trakcie interakcji społecznych i wykorzystywane są w procesie rozpoznawania stanu umysłu innych ludzi – na podstawie ich mimiki, gestykulacji i zachowania (zob. tzw. teorię umysłu).

Badacze uważają, że dzięki takim zmianom matki zyskują szczególne umiejętności – mogą trafnie rozpoznawać potrzeby swojego dziecka, mają wiekszą świadomość potencjalnych zagrożeń i stają się bardziej przywiązane do swojego dziecka. Co ciekawe, te zdolności ujawniają się tylko w odniesieniu do własnego dziecka.

Według dr Elseline Hoekzemy, psycholog kierującej programem badawczym, zmniejszenie objętości pewnych obszarów matczynego mózgu obserwowane w ciąży, stanowi proces specjalizacji albo dalszego dojrzewania systemu pojęć w ramach teorii umysłu i w jakiś sposób służy adaptacji do macierzyństwa.

[Tłumaczenie i opracowanie własne HLI Polska na podstawie serwisu informacyjnego BBC News/ Health – 19.12.2016 r.]

E. Hoekzema, E.Barba-Muller, C.Pozzobon i in., „ Pregnancy leads to long-lasting changes in human brain structure”, w: „Nature Neuroscience” (2016); doi:10.1038/nn.4458