Męczeństwo Szymona i Judy. Obraz z XV w.

Święty Szymon jest najmniej znanym z grona Dwunastu. Ewangelia – poza jednym wyjątkiem – wspomina o nim wyłącznie, gdy wymieniane są imiona Apostołów. Ewangeliści Mateusz i Marek nadają mu tytuł Kananejczyk (Mt 10,4; Mk 3,18) tłumaczony w ostatnich wydaniach Biblii Tysiąclecia jako Gorliwy. Wcześniej sugerowano że Szymon Kananejczyk pochodził z Kany Galilejskiej i był to właśnie ów młodzieniec, na którego weselu Chrystus przemienił wodę w wino. Łukasz nadaje mu wprost przydomek Zelotes, czyli Gorliwy (Łk 6,15). Jak sugerują niektórzy bibliści, może on świadczyć również o tym, że Szymon należał przed przystąpieniem do grona Apostołów do stronnictwa zelotów. Przydomek Gorliwy może też oznaczać szczególną surowość Szymona w zachowywaniu przepisów prawa mojżeszowego i zwyczajów narodu.

U Mateusza i Łukasza Szymon pojawia się jako jedenasty, po św. św. Jakubie Młodszym (synu Alfeusza) i Judzie Tadeuszu, a przed Judaszem Iskariotą. W Pismach św. Łukasza (Łk 6,15; Dz 1,13) Szymon pojawia się pomiędzy Jakubem i Judą. Jako że Jakub i Juda byli kuzynami Jezusa, wnioskuje się, że również Szymon mógł mieć z Jezusem jakieś pokrewieństwo – tak sugeruje fragment Ewangelii Mateusza: Czyż nie jest On synem cieśli? Czy Jego Matce nie jest na imię Mariam, a Jego braciom Jakub, Józef, Szymon i Juda? (Mt 13,55).

Tradycja również nie jest szczególnie bogata w podania o Szymonie Apostole. Według części tradycji miał on być bratem Jakuba i Judy i zostać biskupem Jerozolimy po męczeńskiej śmierci Jakuba Młodszego. Wedle tych przekazów został zamordowany za cesarza Trajana, przeżywszy przeszło sto lat. Inne przekazy mówią jednak, że Szymon Apostoł nie jest tożsamy z trzecim biskupem Jerozolimy o tym samym imieniu i nie jest krewnym Jezusa. Wedle tej tradycji Szymon miał głosić Ewangelię wspólnie z Judą Tadeuszem i wspólnie z nim ponieść śmierć męczeńską. Właśnie dlatego ich święto obchodzone jest wspólnie.

W ikonografii Szymon przedstawiany jest z księgą, kotwicą, palmą, piłą drewnianą, którą miał być rozcięty, z toporem lub włócznią.

Niewiele więcej wiemy o Świętym Judzie Tadeuszu. Ewangelie przekazują, że nosił przydomek Tadeusz, czyli Odważny. Był bratem św. Jakuba Młodszego (zob. np. Dz 1,13). Ewangelista Jan przekazuje, że Juda podczas mowy pożegnalnej Jezusa zapytał Go: Panie, cóż się stało, że nam się masz objawić, a nie światu? (J 14,22). Niektórzy przypuszczają, iż może to świadczyć, iż do grona uczniów Jezusa Juda przyłączył się początkowo dla zrobienia kariery.

Judę znamy nieco głębiej niż Szymona, ponieważ jest on autorem listu, który wszedł do kanonu Nowego Testamentu. W liście sam określa siebie bratem Jezusa. Napisał go po śmierci św. Jakuba (po 62 r.) i na pewno przed rokiem 67, ponieważ z fragmentów tego listu korzysta św. Piotr. Podobnie jak List św. Jakuba, List św. Judy jest skierowany do wspólnot judeochrześcijańskich. Zredagowany został stylem surowym, przypominającym proroków Starego Testamentu. Juda zachęca do walki o wiarę, wskazując przykłady wzięte z ST i tradycji żydowskiej.

Według św. Hieronima Tadeusz głosił naukę chrześcijańską w okolicach Edessy, według św. Paulina z Noli na terenie Libii, zaś św. Wenancjusz Fortunat wskazuje na miejsce nauczania Mezopotamię i Persję, gdzie apostoł poniósł męczeńską śmierć wraz ze św. Szymonem.

Kult św. Judy ożywił się szczególnie od XVIII w. na terenach Austrii i Polski. Popularne stało się tu nabożeństwo do św. Judy Tadeusza jako patrona od spraw beznadziejnych. W ikonografii ukazywany jest z mandylionem przedstawiającym wizerunek Jezusa. Jako że był krewnym Jezusa, na niektórych obrazach jest do niego niezwykle podobny. Atrybutami Świętego są m.in. barka rybacka, kamienie, krzyż oraz maczuga, miecz i pałki, którymi został zabity.

Świętym Szymonowi i Judzie w bazylice Świętego Piotra przeznaczono wspólną kaplicę, w której znajdują się relikwie apostołów. Obecnie jest to jednocześnie kaplica Najświętszego Sakramentu.

Święty Szymonie Apostole, dodawaj nam odwagi, abyśmy gorliwie głosili Ewangelię swoim życiem, niezależnie od czyhających na nas przeciwności.
Święty Judo Tadeuszu, wspieraj nas szczególnie wtedy, gdy sprawa, o którą prosimy, wydaje się już być przegrana. Dodawaj nadziei i wypraszaj u Boga potrzebne łaski.
Święci Apostołowie Szymonie i Judo, módlcie się za nami!

Paweł Pomianek

Poleć innym!