Bazylika Świętych Janów na Lateranie. Źródło: Stefan Bauer, http://www.ferras.at, Wikimedia Commons.

9 listopada Kościół obchodzi nietypowe święto. Choć nie wszyscy o tym wiedzą, Bazylika św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty ma najwyższą rangę wśród wszystkich kościołów świata chrześcijańskiego.

Dlatego też co roku 9 listopada obchodzimy specjalną rocznicę poświęcenia Bazyliki laterańskiej – jako jedyna ma ona rangę święta. Pozostałe rocznice poświęcenia większych bazylik rzymskich (św. Piotra, św. Pawła za Murami i Matki Bożej Większej) mają jedynie rangę wspomnienia. Większość osób uważa Bazylikę św. Piotra za najważniejszy kościół i katedrę rzymską – ale ich pogląd jest błędny. To właśnie Bazylika św. Janów na Lateranie jest do dziś katedrą papieża, a nad wejściem do bazyliki widnieje wymowny napis: Matka i Głowa wszystkich kościołów Miasta i Świata.

Bazylice na Lateranie, jako jedynemu kościołowi, przysługuje też tytuł arcybazyliki. Do dziś każdy nowo wybrany papież udaje się do bazyliki z uroczystą procesją. Tutaj również papież odprawia w Wielki Czwartek uroczystą Mszę świętą na pamiątkę Ostatniej Wieczerzy.

O najwyższej randze Bazyliki Laterańskiej decyduje przede wszystkim rola, jaką odegrała ona w historii. Była ona pierwszą katedrą rzymską. Kiedy w 313 r. cesarz Konstantyn wydał edykt pozwalający wyznawać wiarę chrześcijańską, podarował papieżowi Sylwestrowi I pałac (niegdyś własność Platinusa Laterana, zgładzonego przez cesarza Nerona) i plac, przy którym kazał wybudować okazałą świątynię. Bazylika laterańska była pierwszym katolickim kościołem dedykowanym uroczyście Panu Bogu. Do roku 313 r. świątynie chrześcijańskie powstawały wyłącznie z przekształconych świątyń pogańskich.

Przez tysiąc lat, aż do niewoli awiniońskiej (1308 r.), Lateran był rezydencją papieży. Niestety w czasie niewoli bazylika uległa zniszczeniu. Dlatego w roku 1377 papież Grzegorz IX zdecydował się przenieść swoją siedzibę do Watykanu. W sumie bazylice laterańskiej panowało 161 papieży i odbyło się pięć soborów powszechnych. Sobory odbyły się w XII i XIII w., a ostatni w latach 1512-1517, w czasie gdy główna siedziba papieży była już w pałacu watykańskim.

Wnętrze bazyliki jest podzielone na pięć naw. Prowadzi do niej pięć ogromnych wejść. W centrum frontu bazyliki znajduje się balkon, z którego papieże udzielali błogosławieństwa apostolskiego. W nawie stoją posągi dwunastu apostołów oraz proroków, a w nawach bocznych możemy znaleźć nagrobki papieży. Bazylika ma rozmiar tylko niewiele mniejszy od bazylik św. Piotra oraz św. Pawła. Obok bazyliki laterańskiej znajdują się tzw. Święte Schody – kamienne schody, po których – wedle legendy – Chrystus szedł na sąd Piłata.

Dzisiejsze święto ma swoją szczególną wymowę. Kościół jest Domem Bożym w pełnym znaczeniu tego słowa, bo Chrystus jest w nim żywy w Najświętszym Sakramencie. Ten dzień przypomina nam także, że każdy z nas powinien stawać się żywym domem Bożym, ponieważ jak świątynia składa się z cegieł, tak Kościół jest zbudowany z wiernych na fundamencie, którym jest Chrystus.

Zamiast modlitwy tradycyjnie kończącej tekst, dziś chcę zaproponować refleksyjne przeczytanie słów św. Pawła z Pierwszego Listu do Koryntian. Tego fragmentu Liturgia Kościoła pozwala dziś (do wyboru) użyć jako pierwszego czytania.

Jesteście uprawną rolą Bożą i Bożą budowlą. Według danej mi łaski Bożej, jako roztropny budowniczy, położyłem fundament, ktoś inny zaś wznosi budynek. Niech każdy jednak baczy na to, jak buduje. Fundamentu bowiem nikt nie może położyć innego, jak ten, który jest położony, a którym jest Jezus Chrystus. Czyż nie wiecie, żeście świątynią Boga i że Duch Boży mieszka w was? Jeżeli ktoś zniszczy świątynię Boga, tego zniszczy Bóg. Świątynia Boga jest świętą, a wy nią jesteście (1 Kor 3,9b-11.16-17).

Paweł Pomianek

Źródła:
Rocznica poświęcenia bazyliki laterańskiej, Brewiarz.Katolik.pl.
Ks. Szymon Kiera, Matka i Głowa kościołów, Wiara.pl.

Poleć innym!