Święta Teresa z Ávili. Obraz z 1615 r.

Żyjąca w XVI wieku Święta określana jest także św. Teresą z Ávili lub Teresą Wielką, w odróżnieniu od Małej Tereski z Lisieux, również dziewicy i doktora Kościoła, której wspomnienie obchodzimy 1 października.

Teresa urodziła się w 1515 r. w Ávili w Hiszpanii. Pochodziła z zamożnej wielodzietnej rodziny szlacheckiej. Od najmłodszych lat czytała żywoty świętych i prowadziła głębokie życie duchowe. Jako siedmioletnie dziecko planowała wyprawę do Afryki, by ponieść śmierć męczeńską z rąk Maurów, i omal nie wprowadziła swojego planu w życie.

W wieku dwudziestu lat wstąpiła w rodzinnym mieście do klasztoru karmelitanek. Zastała tam jednak znaczne rozluźnienie reguły i od początku postanowiła wpłynąć na zmianę tego stanu rzeczy. W roku 1537 złożyła śluby zakonne jednak później borykała się z bardzo poważnymi problemami zdrowotnymi i otarła się nawet o śmierć. Jak sama twierdziła, została cudownie uzdrowiona. W 1557 r., gdy kontemplowała obraz Chrystusa ubiczowanego, zrozumiała, że wolą Bożą jest nie tylko jej uświęcenie, ale również dzieło na rzecz wzrastania duchowego innych. Kiedy trzy lata później przeżyła wizję piekła, rozpoczęła działania mające na celu reformę zakonu karmelitańskiego.

Niestety, doprowadzenie do zmian nie było to proste, bowiem siostry przyzwyczaiły się już do wygodnego życia, do frywolnych rozmów – domy zakonne stały się azylem pozwalającym uchronić się od trudów życia. Dlatego po nieudanej próbie reformy rodzimego zakonu otrzymała poradę od swojego spowiednika, by założyła nowy dom. Mimo utrudnień, jakich doświadczyła wewnątrz zakonu, udało jej się uzyskać brewe papieża Piusa IV i mogła założyć dom. Rozpoczynała z czterema ochotniczkami. Mieszkanki domu rezygnowały ze wszelkich dóbr materialnych i żyły w ubóstwie. Kandydatek jednak stale przebywało, tak że po 1567 r. Teresa była zmuszona przeprowadzić się do większego domu do Medina del Campo.

Dzięki współpracy ze św. Janem od Krzyża, młodym kapłanem, którego Teresa spotkała w tej miejscowości, zaczęły powstawać nowe klasztory karmelitanek reformowanych. Wkrótce Teresa została mianowana przełożoną swojego macierzystego zakonu w Ávili. Mimo niechęci ze strony sióstr, potrafiła swoją delikatnością przekonać je do siebie.

Później jednak w życiu Teresy i Jana od Krzyża przyszły trudne chwile. Dzięki silnym wpływom środowisk, które nie chciały przyjąć reformy, na pewien czas Teresie zakazano tworzenia nowych klasztorów, nałożono na nią „areszt domowy”, zakazując opuszczania klasztoru. Jana od Krzyża więziono i torturowano.

Teresa jednak podtrzymywała swoje opinie, a dzięki licznym korespondencjom do władz duchownych i świeckich udało jej się odzyskać wolność, pozycję i uratować dzieło reformy. Ostatecznie karmelici i karmelitanki reformowani otrzymali osobne władze zakonne. W 1580 r. papież Grzegorz XIII zatwierdził nowe prowincje, karmelitów i karmelitanek bosych. Teresa założyła osobiście piętnaście zakonów, a Jan od Krzyża zreformował dwadzieścia dwa klasztory męski.

Święta, której pisma powstawały głównie w celach dydaktycznych, pozostawiła po sobie ważną spuściznę literacką. Najważniejsze dzieło to Twierdza wewnętrzna. Święta Teresa porównuje w niej rozwój duszy oddanej kontemplacji do zamku posiadającego siedem wewnętrznych komnat. Ich przebycie prowadzi do zjednoczenia z Chrystusem. Książka jest uznawana za perłę mistyki katolickiej. Poza kilkoma innymi dziełami książkowymi zachowały się także listy (niemal 350) oraz mniejsze pisma mistyczki.

Teresa zmarła w 1587 r. W 1614 r. beatyfikował ją papież Paweł V, a w 1622 r. Grzegorz XV ogłosił ją świętą. W 1970 r. papież Paweł VI ogłosił ją doktorem Kościoła, nadając jej tytuł doktora mistycznego. W ikonografii św. Teresa jest przedstawiana w habicie karmelitańskim. Jej atrybutami są: anioł, który przeszywa jej serce strzałą miłości, krzyż, księga i pióro. Na obrazach z jej podobieństwem często widnieje również napis: „Misericordias Domini in aeternum cantabo”.

Święta Tereso, wielka mistyczko, wspomagaj nas, byśmy w codziennej modlitwie potrafili zachwycać się Bożą mocą, dobrocią, miłosierdziem. A w chwilach, gdy potrzeba naszego zdecydowania w walce o dobrą sprawę, wspieraj nas, wypraszaj nam u Pana wytrwałość i dobre natchnienia. Święta Tereso od Jezusa, módl się za nami.

Paweł Pomianek

Źródła podstawowe: Brewiarz.pl.

Poleć innym!