Ks. Krzysztof Ordziniak, Małgorzata Strzelec ●

Jest takie niewielkie miasteczko w południowej Wielkopolsce, które jest znane z niezwykłego odpustu ku czci Świętego Rocha, a dokładnie z odbywającego się tu obrzędu błogosławieństwa zwierząt. Obrzędu widowiskowego, ale przede wszystkim świadczącego o wierze żyjących tu ludzi i wielkim szacunku dla tradycji przodków. Bo Święty Roch jest czczony w Mikstacie od trzystu lat.

W czasach zaniku tradycji to swoisty fenomen, który – jak się okazało – został uznany przez niektórych za wart uwiecznienia. Stąd zrodziła się inicjatywa pokazania  Mikstatu jako wyjątkowego miejsca kultu Świętego Rocha. Powstał film „Mikstat szczególne miejsce kultu Św. Rocha”. I o tym filmie słów kilka.

Na początku filmu widzimy panoramę Mikstatu z kościołem farnym pw. Trójcy Świętej. Są piękne widoki Mikstatu z przysłowiowego „lotu ptaka”. Potem, dzięki kamerze, przenosimy się na miejsce najważniejsze dla każdego mieszkańca Mikstatu – Cmentarne Wzgórze. To tu znajduje się Sanktuarium Świętego Rocha. O znaczeniu tego miejsca dla społeczności lokalnej opowiada przed bramą prowadzącą do Sanktuarium burmistrz Miasta i Gminy Mikstat, p. Jacek Ibron.

Trudno byłoby zrozumieć specyfikę uroczystości odpustowych bez znajomości postaci Świętego Rocha. Przybliża ją kustosz Sanktuarium, ks. kan. Krzysztof Ordziniak, który zna wiele interesujących szczegółów z jego życia.  Gdy już zapoznamy się z postacią Świętego Rocha, przenosimy się do wnętrza Sanktuarium, gdzie mamy możliwość podziwiania pięknych malowideł stropowych i odnowionych ołtarzy. Oko kamery pokazuje nam ołtarz główny, w którym znajduje się obraz Świętego Rocha z 1707 roku.

W niezwykle ciekawy sposób pokazano uroczystości odpustowe, pewną ich przemianę na przestrzeni dziesięcioleci. Nie byłoby to możliwe, gdyby nie pasja dokumentacyjna ks. kan. Jerzego Rasiaka, który pochodzi z Mikstatu i od lat najpierw wykonywał zdjęcia, a potem – wraz z rozwojem techniki – kręcił filmy z tych niezwykłych, tak ważnych dla każdego mieszkańca Mikstatu uroczystości. I dobrze się stało, że zostały one uwiecznione. Stanowią, obok fragmentów programów przygotowywanych przez TVP we Wrocławiu i Poznaniu, istotny element filmu ukazującego kult Świętego Rocha i związanego z nim obrzędu błogosławieństwa zwierząt.

Niestety, niektórych obrazów przedstawionych w filmie już dziś nie zobaczymy. Na zdjęciach sprzed lat widzimy, że dawniej na obrzęd błogosławieństwa przyprowadzano przede wszystkim krowy, konie, wieziono na wozach świnie, owce. Dziś ich już nikt na obrzęd błogosławieństwa nie przywozi. Coraz mniej gospodarzy przyprowadza także krowy, bo i znacznie mniej jest ich w okolicy.  Czy zatem film pokazuje nam coś co bezpowrotnie przeminęło, odeszło w zapomnienie?  Coś co pozostało na starych, czasami już pożółkłych fotografiach, coś co udało się zatrzymać na klatkach filmowych? Nie, film pokazuje, że pomimo upływu lat mieszkańcy Mikstatu nadal wierzą w orędownictwo i opiekę Świętego Rocha. Tak jak ich przodkowie, 16 sierpnia przyprowadzają, a czasami przynoszą przed bramę prowadzącą do Sanktuarium swoje zwierzęta, by kapłan je pobłogosławił. Oglądając film widzimy, że w tym dniu przed Sanktuarium zjawia się prawie cała Arka Noego . Dominują psy i koty różnej wielkości i rasy.

Zadziwiająca jest siła tradycji i wiary w tej społeczności, co doskonale pokazuje film. Zaprezentowane w nim wypowiedzi mieszkańców  i pielgrzymów pokazują, że i tych, którzy uczestniczyli w uroczystościach odpustowych w 2013 roku czy przed czterdziestu laty,  przyprowadziła tu wiara w opiekę Świętego Rocha nad ich zwierzętami i chęć przekazania tradycji odpustowych. Ponadto film pokazuje, że chociaż zmienili się uczestnicy procesji przed cmentarną bramą, to tak jak przed wiekami parafianie przygotowują się do uroczystości odpustowych poprzez udział w Nowennie do Świętego Rocha. Tak jak ich przodkowie, rozpoczynają wielkie świętowanie procesją z Najświętszym Sakramentem z kościoła farnego do Sanktuarium (od kilku lat procesjonalnie przenoszone są także relikwie Świętego Rocha). Tak jak ich przodkowie, po przybyciu na Wzgórze odśpiewują Nieszpory, by potem trwać na całonocnej adoracji.

Do tego niezwykłego Święta, jak pokazuje film, mieszkańcy przygotowują swoje domostwa, zwierzęta, nie zaniedbują jednak przygotowania duchowego. Gdy oglądamy film, uświadamiamy sobie upływ czasu. Wielu osób przedstawionych na filmie nie ma już wśród nas. To im i ich przodkom zawdzięczamy kultywowanie pięknych tradycji odpustowych. Tak jak na filmie przeplątają się sceny uroczystości odpustowych z czasów współczesnych i sprzed kilkudziesięciu lat, tak kult Świętego Rocha wyraża się w różnych formach utrwalonych przez tradycję, ale i w tych wprowadzonych niedawno. Bo tu, w Mikstacie, jak możemy się przekonać, kocha się Świętego Rocha i oddaje mu cześć.

Film trwa około trzydziestu minut. Ciekawa narracja, piękne krajobrazy,  pobrzmiewające dźwięki orkiestry parafialnej, pieśń wykonywana przez chór  stwarzają niezwykły nastrój.  Film został zrealizowany przez TP i sp. z o.o.  Realizacja  filmu została sfinansowana przez Urząd Miasta i Gminy Mikstat. Wykorzystane zostały materiały przekazane za pośrednictwem burmistrza Miasta i Gminy Mikstat ze zbiorów ks. dr. Jerzego Rasiaka, TVP  w Poznaniu  i TVP we Wrocławiu.

Dla tych, którzy tu mieszkają, dla których Mikstat jest ICH MAŁĄ OJCZYZNĄ – to cenna pamiątka, także dla przyszłych pokoleń. Dla tych, którzy nigdy tu jeszcze nie byli – ciekawą formą zachęty i zaproszenia… Bo zawsze 15 i 16 sierpnia, niezależnie od tego, jaki to dzień tygodnia, będzie w Mikstacie wielkie świętowanie, będzie niezwykła uroczystość odpustowa ku czci Świętego Rocha, którą chociaż raz trzeba zobaczyć.

Poleć innym!