19 marca obchodzimy uroczystość św. Józefa, Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny.

Święty Józef bywa nazywany milczącym Świętym, bowiem choć jest on tak ważną postacią w historii zbawienia, żaden z Ewangelistów nie zanotował choćby jednego słowa wypowiedzianego przez Chrystusowego opiekuna. Św. Józef jest przede wszystkim tym, który wsłuchuje się w Boży głos, wykonuje Boże polecenia. Jednocześnie jest niekwestionowaną głową rodziny – to właśnie do niego anioł kieruje polecenia o tym, by wziął Maryję do siebie, by zabrał rodzinę i uciekał do Egiptu, a potem informuje o tym, że może już bezpiecznie wrócić do swojego kraju.

Ewangelie poświęcają w sumie Józefowi tylko 26 wersów, a jego imię wymieniane jest 14 razy. Najwięcej miejsca poświęca Józefowi ewangelista Mateusz. Jak czytamy w rodowodzie Jezusa, Józef pochodził z rodu Dawida, a jego ojciec miał na imię Jakub. Józef był człowiekiem niezwykle prawym. Gdy po wstępnych zaślubinach z Maryją okazało się, że jego – można by powiedzieć dziś – Narzeczona jest w ciąży, chciał potajemnie ją oddalić, by nie narażać jej na zniesławienie i karę za cudzołóstwo. Wtedy po raz pierwszy ukazał mu się Anioł Pański: «Józefie, synu Dawida, nie bój się wziąć do siebie Maryi, twej Małżonki; albowiem z Ducha Świętego jest to, co się w Niej poczęło. Porodzi Syna, któremu nadasz imię Jezus, On bowiem zbawi swój lud od jego grzechów» (Mt 1,20b-21) – powiedział do pogrążonego we śnie Józefa, a ten po przebudzeniu uczynił tak, jak mu polecił anioł Pański: wziął swoją Małżonkę do siebie (Mt 1,24).

Ewangelista Łukasz pisze z kolei o spisie ludności, który jest powodem tego, że Jezus rodzi się w Betlejem, a nie w mieście dotychczasowego zamieszkania swojej Matki i jej męża. Udał się także Józef z Galilei, z miasta Nazaret, do Judei, do miasta Dawidowego, zwanego Betlejem, ponieważ pochodził z domu i rodu Dawida, żeby się dać zapisać z poślubioną sobie Maryją, która była brzemienna (Łk 2,4-5). Gdy do betlejemskiej groty przyszli skierowani tam przez Aniołów pasterze: znaleźli Maryję, Józefa i Niemowlę, leżące w żłobie (Łk 2,16b) – Józef jest więc cały czas obecny przy Dziecięciu.

W Ewangelii św. Mateusza Józef pojawia się po raz kolejny po odwiedzinach Mędrców ze Wschodu, gdy Anioł zaleca mu wziąć Maryję i małego Jezusa i uciekać do Egiptu, ponieważ Herod czyha na życie Dziecięcia. Z kolei po śmierci prześladowcy Józef otrzymuje analogiczny nakaz: «Wstań, weź Dziecię i Jego Matkę i idź do ziemi Izraela, bo już umarli ci, którzy czyhali na życie Dziecięcia» (Mt 2,20). Za każdym razem Józef posłusznie czyni tak, jak zaleca mu Anioł. Następnie Józef wraz z rodziną zamieszkał w Nazarecie.

Po raz ostatni Opiekun Jezusa pojawia się we fragmencie Ewangelii św. Łukasza, gdy wraz z Maryją poszukuje Jezusa, który pozostał w świątyni, gdzie siedział między nauczycielami, przysłuchiwał się im i zadawał pytania (Łk 2,46).

W dalszych fragmentach ewangelicznych Jezus bywa określany przez mieszkańców Nazaretu synem Józefa. Najczęściej wówczas, gdy mieszkańcy rodzinnego miasta nie chcą się pogodzić z nadprzyrodzoną misją, którą Jezus sobie przypisuje. Pojawia się także wówczas informacja, że Józef był cieślą (zob. Mt 13,55).

Z faktu, że podczas publicznego wystąpienia Jezusa nie ma wzmianki o Józefie, możemy wnioskować, że wówczas już nie żył. Tradycja nazwała go patronem dobrej śmierci – być może właśnie dlatego, że na jego pogrzebie byli obecni Jezus i Maryja. Święty jest też patronem całego Kościoła powszechnego, wielu zakonów i krajów; patronem małżonków i rodzin chrześcijańskich, ojców, sierot; cieśli, robotników, rzemieślników, pracujących.

Św. Józef był czczony przez wielu ojców Kościoła oraz świętych. Pierwsze wspomnienia liturgiczne były obchodzone już w IV wieku. Z X wieku pochodzą informację, że wspomnienie św. Józefa przypadało lokalnie właśnie na 19 marca. Do brewiarza i mszału rzymskiego święto to zostało wprowadzone przez papieża Sykstusa IV w 1479 roku.

W 1726 roku papież Benedykt XIII włączył imię św. Józefa do litanii do Wszystkich Świętych. Na początku XX w. św. Pius X zatwierdził litanię do św. Józefa. W 1919 r. papież Benedykt XV włączył do Mszy świętej specjalną prefację o św. Józefie. Z kolei w 1962 r. Jan XXIII wpisał imię św. Józefa do kanonu Mszy świętej (dziś: I Modlitwa Eucharystyczna).

Święty Józefie, wspieraj rodziny, by wpatrzone w Twój wzór starały się zawsze w każdej sprawie być posłuszne Bogu. Wspieraj ojców, by potrafili sprawować funkcję głowy rodziny, zawsze pamiętając o tym, że w pierwszej kolejności powinni szukać dobra swojej małżonki i swych dzieci, a nie własnej realizacji.

Paweł Pomianek

Poleć innym!