W pierwszą niedzielę po uroczystości Objawienia Pańskiego Kościół obchodzi święto Chrztu Pańskiego, które kończy okres Bożego Narodzenia.

Wydarzenie chrztu udzielonego Chrystusowi przez Jana Chrzciciela jest dokładnie udokumentowane we wszystkich trzech Ewangeliach synoptycznych, a najdokładniej opisuje je św. Mateusz. Niemniej jednak święto to było obchodzone od starożytności jedynie na chrześcijańskim Wschodzie. Świętowanie chrztu Pana Jezusa ma w Kościele Zachodnim stosunkowo krótką historię.

Do kalendarza liturgicznego wspomnienie chrztu Jezusa Chrystusa zostało wprowadzone dopiero podczas jednej z najważniejszych reform liturgicznych ostatnich wieków, która została przeprowadzona przez papieża Piusa XII w roku 1955. Reforma ta zlikwidowała w Kościele większość oktaw uroczystości, w tym oktawę Epifanii (Objawienia Pańskiego), która kończyła się wówczas 13 stycznia. W to miejsce w tym właśnie dniu wprowadzono do kalendarza wspomnienie chrztu Jezusa Chrystusa.

Posoborowa reforma liturgii z 1969 r. dowartościowała ten dzień, nadając mu rangę święta. Przesunęła go też na niedzielę po objawieniu Pańskim (przypada między 7 a 13 stycznia). W ten sposób jeszcze silniej potwierdzony został związek pomiędzy przesłaniem uroczystości Objawienia Pańskiego – gdzie Jezus Chrystus jako Dziecię będące Synem Bożym zostaje objawiony światu – a świętem Chrztu Pańskiego, gdy czcimy całą Trójcę, która w chwili chrztu Boga Syna objawiła się po raz pierwszy w widzialnej postaci.

Chrzest jest z zasady udzielany na odpuszczenie grzechów. W przypadku Jezusa, który jako Bóg Człowiek grzechu nie miał, jest on aktem przedstawienia Chrystusa jako Syna Bożego. Z nieba słychać głos Ojca: „Ten jest mój Syn umiłowany, w którym mam upodobanie” (Mt 3,17). Uroczysty chrzest stanowi również moment rozpoczęcia przez Jezusa nauczycielskiej misji. Chrystus ukończył wówczas trzydzieści lat a ten wiek według Żydów stanowił moment uzyskania przez mężczyznę dojrzałości.

Święto Chrztu Pańskiego kieruje naszą myśl również do naszego chrztu. „Ja chrzciłem was wodą, On zaś chrzcić was będzie Duchem Świętym” (Mk 1,8) – mówił św. Jan Chrzciciel. Jezus Chrystus wyniósł chrzest do rangi sakramentu. Pierwszego sakramentu, który obmywa nas z grzechu pierworodnego oraz ze wszystkich wcześniej popełnionych grzechów (w przypadku chrztu dorosłych), wprowadza nas do Kościoła i otwiera nam drogę do korzystania z innych sakramentów. Chrzest, który otrzymujemy poprzez Kościół, jest właśnie owym chrztem Duchem Świętym. Już wówczas uzyskujemy pierwsze łaski i uzdolnienia do bycia chrześcijanami.

W rozważaniu przed modlitwą Anioł Pański w święto Chrztu Pańskiego 10 stycznia 2010 r. Benedykt XVI mówił o sakramencie chrztu: „Poprzez ten sakrament człowiek staje się rzeczywiście synem, synem Bożym. Od tego momentu cel jego egzystencji polega na osiągnięciu, w sposób dobrowolny i świadomy, tego, co od początku otrzymał jako dar. (…) Jako chrześcijanie, dzięki Duchowi Świętemu otrzymanemu na chrzcie, mamy od losu dar i zadanie życia jako synowie Boga i bracia, ażeby być niczym «zaczyn» nowej ludzkości, solidarnej i bogatej w pokój i nadzieję”.

Święto Chrztu Pańskiego kończy również liturgiczny okres Narodzenia Pańskiego. W polskiej tradycji zachowało się jednak, że nie rozbieramy choinki oraz śpiewamy kolędy do święta Matki Bożej Gromnicznej, czyli do dnia 2 lutego. Niemniej po Chrzcie Pańskim kolędy zajmują w liturgii mniej eksponowane miejsce, rozpoczyna się okres zwykły. Trzeba też dopowiedzieć, że po święcie Chrztu Pańskiego przypada od razu poniedziałek 1. tygodnia zwykłego. Natomiast za tydzień wchodzimy już w 2. tydzień zwykły rozpoczynający się 2. niedzielą zwykłą. Dlatego w liturgii rzymskokatolickiej nie ma w ogóle 1. niedzieli zwykłej.

Panie Jezu Chryste, chcemy Ci dziś z całego serca podziękować za nasz chrzest, przez który zostaliśmy wszczepieni w Kościół, Twoje Mistyczne Ciało. Dziękujemy za dar kapłana (bądź innej osoby), który udzielił nam naszego pierwszego sakramentu. Dziękujemy za możliwość odnawiania w sobie życia Bożego poprzez modlitwę, sakrament pokuty, Komunię Świętą. Dodawaj nam sił, byśmy pomnażali łaski, które otrzymaliśmy w chwili chrztu.

Paweł Pomianek

Poleć innym!