Justyna Mach ▼

Okres średniego dzieciństwa to czas intensywnych zmian u naszych milusińskich. Oprócz wyróżnionych w poprzednim artykule, związanych m.in. z wyglądem fizycznym, rozumieniem relacji przyczynowo-skutkowych, następstwa czasu, orientacji w przestrzeni, ogromny postęp zaznacza się w wykonywanych przez przedszkolaka czynnościach umysłowych.

Co prawda, już pod koniec wcześniejszego okresu rozwojowego dziecko potrafi wyróżnić dwa obiekty należące do tej samej kategorii i utworzyć z nich szereg (np. małe auto, duże auto), ale w średnim dzieciństwie rozwija się w większym zakresie umiejętność szeregowania. Polega ona na zdolności wyszukiwania różnic między przedmiotami. Jako przykład niech posłuży układanie przez dziecko kubeczków od największego do najmniejszego czy piłek od najmniejszej do największej.

Kolejną zdobyczą omawianego wieku jest zdolność klasyfikowania. Ta czynność umysłowa zakłada grupowanie obiektów do siebie podobnych. Jest to umiejętność, która zwykle kształtuje się później niż szeregowanie. Wyróżnia się klasyfikowanie figuratywne (dziecko grupuje razem przedmioty o podobnym kształcie, np. koła, krzesła) oraz niefiguratywne, kiedy łączy ze sobą obiekty ze względu na kryterium np. koloru, zawodu, płci.

Pod koniec wczesnego dzieciństwa rozwija się także funkcja symboliczna, ale tak jak w przypadku wcześniej wyróżnionej czynności szeregowania, jej rozkwit przypada na wiek przedszkolny. Najprościej istotę tej zdolności można określić jako możliwość przypominania sobie nieobecnych zjawisk czy przedmiotów za pomocą symboli i znaków. Przykładem może być tutaj przywołanie na myśl psa, przez wydawanie dźwięków przypominających szczekanie.

Nieodzownie z rozkwitem funkcji symbolicznej związany jest rozwój zabawy symbolicznej. Aby się o tym przekonać wystarczy przyglądnąć się i przysłuchać zabawie naszego przedszkolaczka, np. udawaniu dźwięku syreny jadącej karetki, płaczu lalki albo naśladowaniu zachowania kucharza, lekarza lub też przygotowywaniu na niby kolacji dla krokodyla, którego rolę pełni zielony klocek.

Warto w tym miejscu dodać, że wyróżnione zdobycze okresu średniego dzieciństwa, mogą być doskonałą inspiracją do wymyślania dla przedszkolaka zabaw i zadań do wykonywania. Można na przykład zaproponować mu ułożenie w szeregu malejącym lub rosnącym kromek chleba, znalezionych liści, zrobionych ze śniegu kul albo wyszukanie wśród rosnących przy drodze drzew tych, które mają ten sam kształt korony, itd. Jeśli zaś włączymy się do zabawy naszej pociechy i przykładowo poprosimy o przygotowanie na niby podwieczorku z herbatką, to nie dość, że fantastycznie spędzimy z nią czas, to jeszcze ułatwimy jej rozwijanie funkcji symbolicznej.

Ponieważ średnie dzieciństwo obfituje w osiągnięcia i umiejętności nabywane wówczas przez dzieci, również kolejny artykuł będzie dotyczył tego wieku rozwojowego.

*****

Justyna Mach, pedagog, autorka książek Kształtowanie osobowości dziecka w rodzinie oraz Dziecko partnerem w komunikacji i szczęśliwa mama Filipa, Emilki i Miłosza. Jest zafascynowana rozwojem człowieka, zwłaszcza w okresie dzieciństwa. Doświadczenie zawodowe zyskała, pracując jako pedagog szkolny i opiekun świetlicy. Bierze udział w projekcie, w ramach którego osoby potrzebujące pomocy pedagogicznej mogą skorzystać z bezpłatnych porad.

Zdjęcie główne: Photoxpress.com.

Poleć innym!