Po czterech tygodniach Adwentu – 25 grudnia obchodzimy uroczystość Bożego Narodzenia. Tradycja obchodzenia tego święta sięga IV wieku, gdy chrześcijaństwo stało się w starożytnym Rzymie religią państwową i Kościół mógł oficjalnie obchodzić święta narodzin Zbawiciela.

Jednak samo świętowanie narodzin Jezusa zapoczątkowano w Jerozolimie. Stamtąd patriarcha udawał się w procesji do Betlejem Judzkiego – miejsca narodzin Jezusa Chrystusa, odległego od Jerozolimy o około 8 kilometrów. W Grocie Narodzenia odprawiał w nocy Mszę świętą. Ten zwyczaj został zachowany, i dziś udajemy się na Pasterkę – pierwszą Mszę św. obwieszczającą Dobrą Nowinę o narodzeniu Zbawiciela. Katolik nie ma bezwzględnego obowiązku uczestnictwa w Pasterce, natomiast – zgodnie w nauką Kościoła i wyznawaną wiarą – ma obowiązek udziału we Mszy przypadającej w uroczystość Bożego Narodzenia.

Jezus Chrystus urodził się w żydowskiej rodzinie jako syn dziewicy Marii poślubionej Józefowi. Został poczęty mocą Ducha Świętego. Do Betlejem tuż po narodzinach Jezusa przybyli za wskazaniem aniołów pasterze, aby zobaczyć Zbawiciela. Później także mędrcy ze Wschodu, przyprowadzeni przez gwiazdę betlejemską, oddali pokłon Dzieciątku.
Nadchodzący Jezus jest Gwiazdą przychodzącą ze Wschodu, abyśmy ponownie zadziwili się pokorą Boga, który uniżył samego siebie, stając się Człowiekiem. „Chrześcijańskie przeżywanie Świąt Bożego Narodzenia wymaga podróży do własnego serca, do tego Betlejem, które nosimy w sobie. Zapraszam Was, abyście wyruszyli w tę drogę i dostrzegli w sobie to Słowo, które stało się Ciałem” – nawoływał prymas Polski, abp Józef Kowalczyk w 2010 roku. Te słowa Prymasa są aktualne każdego roku w dzień Narodzenia Pańskiego. Przyjęcie daty narodzin Jezusa za centralny punkt historii ludzkości pokazuje, że to wydarzenie jest czymś niecodziennym i zasługującym na szczególną uwagę. Nawet niewierzący są zmuszeni zapytać: co takiego wydarzyło się 2 tys. lat temu, że od tego momentu liczymy dni w naszym kalendarzu?

Znaki i tradycje bożonarodzeniowe

Charakterystycznym znakiem Bożego Narodzenia jest żłóbek wyrażający nasze oczekiwanie, ale także nasze dziękczynienie Temu, który zechciał dzielić naszą ludzką kondycję w ubóstwie i w prostocie. W żłóbku znajdujemy Prawdę, która objawia się ludziom cichym i pokornego serca. Przy żłóbku narodziła się tradycja jasełek – teatralnego przestawienia scen ewangelicznych powiązanych z tajemnicą Wcielenia.

Natomiast choinka zapowiada przyjście Jezusa Chrystusa i jest Jego figurą. Choinka oraz jej gałązki symbolizują zwycięstwo życia nad śmiercią, dnia nad nocą, światła nad ciemnością. Zwyczaj ten pochodzi z czasów pogańskich, a rozpowszechniony był zwłaszcza wśród ludów germańskich. Kościół podtrzymał zwyczaj, nadając mu nowe znaczenie i nową treść.

W Święta Bożego Narodzenia śpiewamy kolędy. Ten zwyczaj także ma swój początek w Rzymie, gdzie śpiewano kolędy styczniowe, powiązane ze świętem odradzającego się słońca. Polska należy do państw, gdzie kolęd jest wyjątkowo dużo, szacuje się, że jest ich około 500.

Dzielenie się opłatkiem oznacza radość, którą należy przekazywać innym. Dzielimy się w duchu pojednania i otwartości na drugiego człowieka, aby nieść mu Dobrą Nowinę o narodzinach Boga-Człowieka.

Naśladować Dzieciątko

„W tym objawiła się miłość Boga ku nam, że zesłał Syna swego Jednorodzonego na świat, abyśmy życie mieli dzięki Niemu” (1 J 4, 9).

Wcielenie jest naszą nadzieją i wyrazem wielkiej, niepojętej i wszechogarniającej miłości Boga. Boże Narodzenie jest chrześcijańskim świętem dziękczynienia za dar zbawienia, który ofiarowuje nam Syn Boży. On przychodzi do nas ze światłem nadziei, abyśmy już dłużej nie chodzili w ciemności. Bóg chce nas oświecić i uzdolnić do życia w duchu dziecięctwa Bożego. Z Boga wyszliśmy i ku Niemu zmierzamy, a z tej prawdy – gdy jest przyjęta z wiarą – wynika nieprzemijający optymizm. Jesteśmy w rękach Boga, tak jak Jego Syn jest w rękach Maryi.

„Duch Święty zstąpi na ciebie i moc Najwyższego okryje cię jak obłok. Dlatego też święte, które się narodzi, będzie nazwane Synem Bożym” (Łk 1, 35).

Podobnie jest z tymi, którzy przyjmą Dzieciątko. Ten, kto żyje w Bogu – jest bezpieczny. Paradoksalnie to właśnie bezbronny Bóg owinięty w pieluszki, dla którego nie było miejsca w gospodzie, gwarantuje nam prawdziwe życie. Pełnię wolności, spełnienia i wieczność daje nam tylko Jezus. Bóg-Człowiek nie przychodzi do nas z roszczeniami, ale ofiarowuje nam samego siebie. On jedynie pragnie być przyjętym, aby móc nam więcej dawać. Jakże inne jest myślenie Boga od myślenia człowieka, uwikłanego w grzech i kurczowo trzymającego się swego ego.

Jezus przychodzi do wszystkich. Nasze grzechy bierze na siebie, aby wypełniła się obietnica nowego nieba i nowej ziemi. Dzięki temu, że Bóg stał się Człowiekiem, jest to możliwe. Jednak nie może to wypełnić się bez naszego udziału. Jezus jest Bogiem wymagającym, ale też bezgranicznie miłosiernym. Jezus rozdaje siebie i tego też wymaga od nas – abyśmy każdego dnia, bez limitu i bez ograniczeń dostępu, rozdawali samych siebie. Jeśli chcemy naśladować Dzieciątko – musimy być poddani Bogu Ojcu, dyspozycyjni, czyniąc dar z samego siebie, nie mając względu na osobę. Dla Jezusa każdy człowiek jest skarbem, za który warto oddać wszystko. Do takiego postępowania zachęca nas Dzięciątko.

Dziś Bóg przychodzi ze szczególną łaską odnowy naszej wiary, umocnienia nadziei, odnowienia miłości. Dziś każdy z nas może narodzić się na nowo – narodzić się w tym Dzieciątku, od którego zależy wszystko – nasze dziś i nasze jutro. Moc Boga przejawia się w tym, co pozornie słabe, choć nasz Bóg wcale słaby nie jest.

Oktawa oraz okres Bożego Narodzenia

W VII wieku ukształtowała się oktawa Bożego Narodzenia, choć pierwsze świadectwa o niej pochodzą już z VI wieku. Oktawa obejmuje ważną uroczystość i siedem dni po niej następujących. W tym czasie liturgia koncentruje się wokół wydarzenia, do niego się odnosi i owo wydarzenie wyjaśnia. Oktawa Bożego Narodzenia trwa do 1 stycznia włącznie. Jest ona obchodzona jako jeden świąteczny dzień, uobecniający tajemnicę Wcielenia.

Natomiast czymś innym jest okres Bożego Narodzenia, który trwa od uroczystości Bożego Narodzenia do święta Chrztu Pańskiego. Ostatni dzień tego okresu przypada w niedzielę po 6 stycznia, czyli po uroczystości Objawienia Pańskiego, powszechnie nazywanej świętem Trzech Króli.

Marcin Stradowski OPs

Poleć innym!